Jaarlijks wordt bij Nationaal Monument Kamp Amersfoort op 19 april de overdracht van Kamp Amersfoort aan het Nederlandse Rode Kruis herdacht.

19 april 1945
Op 19 april 1945, nog vóór de capitulatie van nazi Duitsland en het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederland, ondertekende Karl Schöngarth, bevelhebber van de Sicherheitspolizei en de Sicherheitsdienst (SD), het besluit dat de leiding van Kamp Amersfoort aan Loes van Overeem als vertegenwoordigster van het Rode Kruis overgedragen werd.

Een dag later verlieten de laatste bewakers Kamp Amersfoort richting Scheveningen. De vlag van het Rode Kruis werd gehesen en Loes van Overeem hield een toespraak aan de overgebleven gevangenen, die nu in feite vrij waren. Ze mochten echter nog niet naar huis – er werd nog steeds gevochten in de omgeving, Amersfoort werd gebombardeerd en het kamp verlaten was niet veilig. Zo werd het kamp een enclave in nog altijd bezet gebied.

Herdenking 19 april 2025 | 80 jaar sinds de overdracht van Kamp Amersfoort aan het Nederlandse Rode Kruis

Bestemmingen
Het thema van dit jaar is Bestemmingen, evenals de huidige wisseltentoonstelling, waarin vier van de 177 bekende bestemmingen worden belicht. Duizenden gevangenen van Kamp Amersfoort werden getransporteerd naar Natzweiler, Neuengamme, Mauthausen en Zwolle.

80 jaar vrijheid
In het herdenkingsjaar 2025, waarin Nederland 80 jaar vrijheid viert, benadrukt deze herdenking het belang van vrijheid. Kamp Amersfoort was tijdens de Tweede Wereldoorlog een plek van onvrijheid en onrecht, gekenmerkt door honger, mishandeling, dwangarbeid en de constante dreiging van transport en executie.

De herdenking nodigt iedereen uit om stil te staan bij deze geschiedenis en te reflecteren op wat vrijheid voor ons in deze onbestemde tijden betekent.

Programma
Roxane van Iperen zal een toespraak houden, en er worden bijzondere bijdragen geleverd rondom de vier bestemmingen. Aansluitend volgt een gezamenlijke wandeling naar de Stenen Man, waar een bloemlegging plaatsvindt. Daarna is er gelegenheid tot ontmoeting en is het museum geopend voor de deelnemers aan de herdenking.