Decennialang is gedacht dat 77 Sovjetsoldaten die krijgsgevangen waren in Kamp Amersfoort op 9 april 1942 waren doodgeschoten op de plek waar ook een monument aan hen is gewijd: Koedriest. Dit was de op een na grootste massa-executie ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Uit onderzoek door Nationaal Monument Kamp Amersfoort is echter gebleken dat die executieplek en bijbehorend graf honderden meters verderop lagen.
Op 27 september 1941 arriveerde een groep Sovjet-krijgsgevangenen in Kamp Amersfoort. Nadat 23 van hen waren overleden door honger en mishandeling werden de laatste 77 doodgeschoten. De recente ontdekking van een naoorlogs overzicht van gelokaliseerde graven van het Nederlandse leger en grondige analyse van naoorlogse verklaringen van leden van het executiepeloton wees uit dat die Sovjets zijn doodgeschoten en begraven nabij de plek waar nu hole 9 ligt van Golfclub De Hoge Kleij. Dat betekent ook dat op de plek Koedriest (door de nazi’s Untermenschenfriedhof genoemd) naast de eerder overleden 23 Sovjet-krijgsgevangenen ook 57 Joodse slachtoffers van Kamp Amersfoort begraven lagen. In Kamp Amersfoort zaten ongeveer 2.500 Joden gevangen, waarvan er 78 ter plekke zijn vermoord; de overige werden vermoord in Auschwitz, Mauthausen en Sobibor als slachtoffer van de Holocaust. De Joodse lichamen zijn ongeïdentificeerd herbegraven op de Joodse begraafplaats aan de Soesterweg in Amersfoort; de anonieme Sovjet-slachtoffers zijn herbegraven op het Sovjet Ereveld naast begraafplaats Rusthof in Leusden.
Betrokken partijen voeren overleg over de nadere invulling van Koedriest en de markering van de eigenlijke executieplek: gemeenten Leusden en Amersfoort, Opperrabbijn Jacobs, Golfclub De Hoge Kleij, Stichting Sovjet Ereveld en Nationaal Monument Kamp Amersfoort.
Vanaf augustus 1941 werden in Kamp Amersfoort door de nazi’s verschillende groepen opgesloten, in totaal 47.000 personen waaronder vele duizenden dwangarbeiders voor de Arbeitseinsatz, verzetsstrijders, Joden, communisten, gijzelaars, Amerikaanse staatsburgers, Jehovah’s getuigen, Sovjet-krijgsgevangenen en (vermeende) criminelen zoals zwarthandelaren. Waar het kamp in de eerste fase het karakter van een strafkamp had, werd het gaandeweg een verzamel- en doorvoerkamp. Naar schatting driekwart van de gevangenen werd naar andere kampen doorgevoerd voor dwangarbeid, waarvan velen nooit zijn teruggekeerd.
Het onderzoekrapport vindt u hier: